Заданне 1. Знайдзіце і складзіце разгорнуты адказ на адно з наступных пытанняў і складзіце тэзісны план да яго. Беларуская мова ў ХХ стагоддзі.
У 30-я гады ХХ ст. функцыянаванне нацыянальнай мовы звужаецца, што адразу праяўляецца ў сферы навучання. У 1938 годзе выходзіць пастанова “Аб абавязковым вывучэнні ў школах рускай мовы”, і паступова наша мова выцясняецца і з іншых сфер грамадскага жыцця. У 1930 — 1980 гг. на Беларусі ролю дзяржаўнай фактычна выконвала руская мова, якая дамінавала ў адукацыі, публіцыстыцы, справаводстве, адміністрацыйным і вытворчым жыцці краіны. Але ў складаных умовах ХХ ст. імкліва праявіла сябе і рэалізавала свой творчы патэнцыял беларуская літаратура: паэзія, проза, драматургія.У 1990 годзе быў прыняты Закон аб мовах у Рэспубліцы Беларусь, паводле якога мова карэннай нацыі станавілася дзяржаўнай. Пасля правядзення першага агульнарэспубліканскага рэферэндуму 14 мая 1995 года на Беларусі дзейнічае двухмоўе. Адметная рыса сучаснай беларускай мовы — тое, што яна зарадзілася адносна позна (толькі ў ХVІІІ — ХІХ ст.) не на базе кніжных традыцый, а на грунце народных гаворак (не засмечаных запазычаннямі) і захавала тым самым глыбінныя славянскія карані, можа служыць узорам, тыповым прадстаўніком славянскіх моў, самавітай і непаўторнай, хоць і падверглася істотным скажэнням пад час рэформы 1933 г., прымусова скіраванай на збліжэнне яе літаратурных нормаў з нормамі рускай мовы. Галоўная мэта — асіміляваць беларусаў — і палякамі, і рускімі ажыццяўлялася самым надзейным шляхам — праз пазбаўленне беларусаў сваёй адмысловай мовы як асноўнай рысы нацыі. Калі падчас забароны беларускай літаратурнай мовы ў ХVІІІ — ХІХ стст. вусная беларуская мова ўжывалася пераважна вяскоўцамі, якія не толькі захоўвалі, але і ўсебакова развівалі вусную народную творчасць, што стала на сёння ў некаторых жанрах (песні, казкі) адной з багацейшых у свеце, то цяпер асноўная маса людзей у выніку актыўных асімілятыўных працэсаў перайшла ў вусных зносінах на трасянку, а чысціню мовы захоўвае меншая, але нацыянальна свядомая частка народа. Менавіта яе прадстаўнікамі створана найбагацейшая літаратура, беларускія вучоныя першыя сярод славян зрабілі найбольш падрабязныя дыялектныя апісанні мовы, надрукавалі адзін з самых багатых у Еўропе збор фальклорных твораў. У цяперашні час у нашай краіне дзейнічае двухмоўе або білінгвізм — папераменнае карыстанне дзвюма мовамі, г.зн. беларуская мова існуе ва ўмовах канкурэнцыі з рускай мовай. Існуюць многія матывы авалодвання дзюма або некалькімі мовамі: атрыманне адукацыі, патрэбы навуковай дзейнасці; моўныя кантакты дыктуюцца эканамічнымі, культурнымі і інш. патрэбамі. Вызначаюць некалькі разнавіднасцей двухмоўя: індывідуальнае, суцэльнае, нацыянальнае, дзяржаўнае (калі ў адной краіне статус дзяржаўнай ці афіцыйнай маюць дзве мовы).
Заданне 2. Падбярыце з любога тэксту па 10 прыкладаў марфалагічнай інтэрферэнцыі, а таксама 5 прыкладаў сінтаксічнай інтэрферэнцыі.
Марфалагічная інтэрферэнцыя
Родны склон ахвяра галаледу- жертва гололеда атам вадароду – атом водорода отойти от удара - адысці ад удару прийти с магазина - прыйсці з крамы спастись от пожара - выратавацца ад пажару
Месны склон думать о доме - думаць пра хату мечтать о дороге - марыць пра дарогу яблоко на снегу – яблык на снезе работать в поликлинике - працаваць у паліклініцы рассказала о своем горе – распаведвала аб сваiм горы
Сінтаксічная інтэрферэнцыя
грустить о прошлом - журыцца пра мінулае прежде всего - перш за ўсё добраться к месту – дабрацца да месца приложение к письму – дадатак да лiста думать о будущем - думаць пра будучыню творческая натура – схільная да творчасці натура
Заданне 3. Падбярыце па тры выразы з публіцыстычнага, навуковага і афіцыйна-справавога стыляў і складзіце з імі сказы выразнай функцыянальна-стылявой прыналежнасці.
1. Публіцыстычны стыль
А) Мабільны iнтэрнэт-трафiк За апошнiя два гады мабiльны iнтэрнэт-трафiк вырас больш чым у чатыры разы.
Б) Сусветная павуціна Расійскія карыстачы "сусветнага павуціння" адзначаюць сёння дзень інтэрнэту.
В) Сацыяльная сетка Для ўдзельнікаў сацыяльных сетак Інтэрнэт з'яўляецца асноўнай крыніцай інфармацыі пра брэнды, якія іх цікавяць.
2. Навуковы стыль
А) Галактыка Галактыка — гіганцкая, гравітацыйна-злучаная сістэма з зорак і зорных скупнасцяў, міжзоркавага газу і пылі, і цёмнай матэрыі.
Б) Касмiчны аппарат Стварэнне Беларускага касмiчнага аппарата адкрыла у краiне новую галiну – касмiчную.
В) Рухавік унутранага згарання Першы ў свеце аўтобус з рухавіком унутранага згарання, які працуе на бензіне, быў пабудаваны ў Нямеччыне.
3. Афіцыйна-справавы стыль
А) Абарона правоў Прызнанне, выкананне і абарона правоў і воляў чалавека і грамадзяніна - абавязак дзяржавы.
Б) Умовы прадастаўлення Умовы прадастаўлення скідак неабходна адлюстраваць у палажэнні аб зніжках ў арганізацыі.
В) Прадукцыя ваеннага прызначэння. Пастаўкі прадукцыі ваеннага прызначэння ажыццяўляюцца па кантрактах, якія складаюцца ўпаўнаважанымі арганізацыямі Бакоў, без выдачы ліцэнзій на ўвоз (вываз) прадукцыі ваеннага прызначэння.
Заданне 4. Выпішыце з артыкула па спецыяльнасці 20 словазлучэнняў ці слоў і перакладзіце іх на беларускую мову. У тэрміналагічным слоўніку ці ў слоўніку прафесіналізмаў знайдзіце тлумачэнні гэтых слоў.
1. Адаптер – адаптар: прыстасаванне, прылада ці дэталь, прызначаныя для злучэння прылад, якія не маюць іншага сумяшчальнага спосабу злучэння.. 2. Компьютер - кампутар —электронная машына, якая апрацоўвае інфармацыю ў адпаведнасці з загадзя вызначанай паслядоўнасцю каманд. 3. Сеть - сетка —сукупнасць аб'ектаў, якая ўзаемадзейнічае і злучана адзін з адным лініямі сувязі. 4. Тапалогія сеткі: набор правіл для фізічнага злучэння вузлоў сеткі і арганізацыі ўзаемадзеяння сеткавых прылад 5. Сервер — праграмна апаратны комплекс, прызначаны для цэнтралізаванага захоўвання і апрацоўкі дадзеных, падтрымкі функцыянавання асноўнага праграмнага забеспячэння 6. Переменный ток - пераменны ток: Пераменны ток - у шырокім сэнсе - электрычны ток, зменлівы ў часе; ў вузкім - перыядычны ток, сярэдняе за перыяд значэнне якога роўна нулю. 7. Кабель - Закрыты ў ахоўную абалонку провад (некалькі правадоў), неабходны для перадачы электрычнай энергіі, для перадачы электрычных, аптычных і іншых сігналаў. 8. дыягностыка — комплекс арганізацыйных і інжынерна тэхнічных мерапрыемстваў, прызначаных для вызначэння тэхнічнага стану 9. ІЕРАРХІЯ — размяшчэнне частак ці элементаў цэлага ў парадку ад найнізкага да вышэйшага, з нарастальным значэннем і змяншаючымся лікам. 10. лічба Знак, які пазначае лік. 11. Матрица –матрыца: Матрыца - мноства элементаў, згрупаваных у шэрагі і слупкі; 12. Оптавалакно нітка з аптычна празрыстага матэрыялу (шкло, пластык), выкарыстоўваная для пераносу святла ўсярэдзіне сябе пасродкам поўнага ўнутранага адлюстравання. 13. ДЫЯПАЗОН — межы, у якіх знаходзіцца ці можа знаходзіцца або змяняцца велічыня. 14. ЗГАСАННЕ — памяншэнне току, напругі, магутнасці электраэнергіі пры распаўсюдзе яе па правадах па меры выдалення ад крыніцы энергіі. 15. Экономическая эффективность- эканамічная эфектыўнасць:
Эканамічная эфектыўнасць можа пераследваць адну з двух мэтаў: паляпшаць
эканамічнасць прадпрыемства. Палепшыць эканамічнасць - значыць вырабляць
ранейшую колькасць тавару пры меншых выдатках рэсурсаў. 16. інфармацыя любыя звесткі, дадзеныя, паведамленні, якія перадаюцца пасродкам сігналаў 17. пошта - адзін з выглядаў сувязі; вузлы і аддзяленні сувязі, а таксама якія перасылаюцца імі паштовыя адпраўленні 18. Праграма — паслядоўнасць машынных каманд, прызначаная для дасягнення пэўнага выніку. 19. Радыё - прылада, якое выкарыстоўвае спосаб перадачы сігналаў на адлегласць пасродкам выпраменьвання электрамагнітных хваль 20. алгарытм — дакладнае прадпісанне выканаўцу выканаць вызначаную паслядоўнасць дзеянняў для дасягнення пастаўленай мэты за канчатковы лік крокаў.
Заданне 5. Падбярыце тэкст на рускай мове па спецыяльнасці, у якім былі б дзеепрыметныя злучэнні, і перакладзіце яго на беларускую мову.
Зыходны тэкст
Интернет — глобальная компьютерная сеть, охватывающая весь мир. Сегодня Интернет используют около 50 млн абонентов в более чем 150 странах мира. Ежемесячно размер сети увеличивается на 7—10 %. Интернет образует некое ядро, которое обеспечивает связь различных информационных сетей, принадлежащих различным учреждениям во всем мире. Интернет, служивший когда-то исключительно исследовательским и учебным группам, чьи интересы простирались вплоть до доступа к суперкомпьютерам, становится все более популярным в деловом мире. Кроме того, Интернет предоставляет уникальные возможности дешевой, надежной и конфиденциальной глобальной связи по всему миру. Это является очень удобным для фирм, имеющих свои филиалы по всему миру, и для структур их управления. Обычно использование инфраструктуры Интернет для международной связи обходится значительно дешевле прямой компьютерной связи через спутниковый канал или через телефон. В настоящее время Интернет испытывает период подъема, во многом благодаря активной поддержке со стороны правительств европейских стран и США. Ежегодно в США выделяется около 1,5 млрд дол. на создание новой сетевой инфраструктуры. Исследования в области сетевых коммуникаций финансируются также правительствами Великобритании, Швеции, Финляндии, Германии.
Пераклад на беларускую мову
Інтэрнэт - глабальная камп’ютарная сетка, якая ахоплівае ўвесь свет. Сёння Інтэрнэт выкарыстоўваюць каля 50 млн абанентаў у больш чым 150 краінах свету. Штомесяц памер сеткі павялічваецца на 7-10%. Інтэрнэт ўтварае нейкае ядро, якое забяспечвае сувязь розных інфармацыйных сетак, якія належаць розным установам ва ўсім свеце. Інтэрнэт, які служыў калісьці выключна даследчым і навучальным групах, чые інтарэсы прасьціраліся аж да доступу да суперкамп’ютарах, становіцца ўсё больш папулярным у дзелавым свеце. Акрамя таго, Інтэрнэт падае унікальныя магчымасці таннай, надзейнай і канфідэнцыйнай глабальнай сувязі па ўсім свеце. Гэта з'яўляецца вельмі зручным для фірмаў, якія маюць свае філіялы па ўсім свеце, і для структур іх кіравання. Звычайна выкарыстанне інфраструктуры Інтэрнэт для міжнароднай сувязі абыходзіцца значна танней прамой камп’ютарнай сувязі праз спадарожнікавы канал або праз тэлефон. У цяперашні час Інтэрнэт адчувае перыяд ўздыму, шмат у чым дзякуючы актыўнай падтрымцы з боку ўрадаў еўрапейскіх краін і ЗША. Штогод у ЗША вылучаецца каля 1,5 мільярда даляраў, на стварэнне новай сеткавай інфраструктуры. Даследаванні ў вобласці сеткавых камунікацый фінансуюцца таксама ўрадамі Вялікабрытаніі, Швецыі, Фінляндыі, Германіі.
Заданне 6. Напішыце інфарматыўную ці індыкатыўную анатацыю на любы параграф з падручніка па вашай спецяльнасці.
Электратэхніка і асновы электронікі: Падручнік . 7-е выд. , Перапрац. і доп. СПб . : Выдавецтва « Лань » , 2012. - 736 с. : Іл . - ( Падручнікі для ВНУ. Спецыяльная літаратура). У кнізе выкладзены асновы тэорыі электрычных, электронных і магнітных ланцугоў, разгледжаны прылада, прынцып дзеяння і характарыстыкі электрычных машын, апаратаў, электравымяральных прыбораў, электронных прыбораў і прылад, а таксама асновы аўтаматычнага кіравання электраўстаноўках асновы электразабеспячэння і інш 6-е выданне кнігі «Электратэхніка »аўтараў І. І. Іванова і Г. І.Салаўёва выйшла у 2009 г. Падручнік прызначаны для студэнтаў тэхнічных і тэхналагічных напрамкаў падрыхтоўкі.
Заданне 7. Напішыце адзін асабісты дакумент і адзін справавы ліст.
Прашу прадаставiць мне адмiнiстратыўны вотпуск па сямейным абстоiнам 14.09.2013 г
10.09.2013 г. Подпiс
Справавы ліст
Прапанова ў кнігу заўваг і прапаноў
01.11.2013 Iванов Iван Iванавiч, гБабруйск, 3-я вул. Будаўнiкоў, 25/12
Паважаная дырэкцыя крамы “Суседзі”! Згодна з артыкулам 17 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь у нашай краіне дзве дзяржаўныя мовы. Тым не менш, у Вашай краме на гандлёвых цэтліках выкарыстоўваецца толькі руская мова. Прапаную Вам перакласці цэтлікі на дзяржаўную беларускую мову, а таксама выкарыстоўваць беларускую мову ў час рэкламных акцый на тых інфармацыйных праспектах, што Вы распаўсюджваеце. Колькасць пакупнікоў у Вашай краме ад гэтага пабольшыцца.
